Rotunda Dynasy

Rotunda w nowym wydaniu

Rotunda Dynasy budynek zaprojektowany przez Karola Kozłowskiego w wybudowany w 1896 r przy ulicy Oboźnej w Warszawie umożliwił realizację pomysłu Henryka Ligockiego prawnika mieszkającego w Krakowie. Henryk Ligocki był miłośnikiem Tatr i zaplanował stworzenie panoramy tych gór. Organizację przedsięwzięcia powierzył dwóm malarzom Wincentemu Wodzinowskiemu i Włodzimierzowi Tetmajerowi. Artyści utworzyli grupę malarzy, którzy zgrupowani w schronisku przy Morskim Oku ze szczytu Miedziane szkicowali rysunki pasm Tatr. Miedziane to jeden ze szczytów pasma gór oddzielającego Morskie Oko od Doliny Pięciu Stawów Polskich. Obie doliny łączą dwa szlaki. Położony w części północnej Doliny Pięciu Stawów szlak przez Świstówkę i drugi przez przełęcz Szpiglasowa.

Na podstawie sporządzonych szkiców w Monachium wykonano panoramę Tatr, obraz o wymiarach 16 x 115 metrów. Umieszczona w budynku przy Oboźnej ciesząca się powodzeniem w początkowym czasie straciła zainteresowanie i splajtowała. Budynek wydzierżawiło Warszawskie Towarzystwo Cyklistów, które na przylegającym do rotundy placu urządziło tor kolarski, słynne Dynasy. Ziemny tor otaczał staw, który zimą pełnił funkcję ślizgawki. Gdy cykliści opuścili budynek obiekt przystosowany został na potrzeby teatru. Przez kilka lat działał teatr Współczesny a w 1913 roku budynek przejął Abraham Kamiński i utworzył Teatr Żydowski. Córka Abrahama i Estery Kamińskich Ida Kamińska zadebiutowała na scenie w 1916 roku Była znaną i lubiana aktorką, która w 1967 roku została nominowana do nagrody Oscara za rolę w filmie „Sklep przy głównej ulicy”. Nagrody nie otrzymała ale Oscarem został nagrodzony film, w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. Teatr Żydowski rozstał się z budynkiem przy Obłożnej w 1997 roku. Nowym właścicielem został Chevrolet, który w rotundzie urządził, jak można było przeczytać w ulotce reklamowej firmy „Największy i najnowocześniejszy garaż w Polsce”. W czasie Powstania Warszawskiego budynek został zniszczony. Zachowała się jedynie część murów obwodowych najniższej kondygnacji, dobrze widoczna na skarpie. Przy ulicy Oboźnej nie ma już śladów dawnych Dynasów. W miejscu kolarskiego toru i sadzawki urządzony został trawnik.

To atrakcyjne miejsce budziło zainteresowanie wielu developerów. Ostatecznie ruiny rotundy i przynależny do niej teren nabyła firma Marvipol. W 2016 roku Geotest otrzymał zlecenia na sporządzenie kompletu dokumentacji geotechnicznych. Trzeba było zbadać warunki wodno – gruntowe, wykonać odkrywki fundamentów rotundy, określić parametry odkształceniowo – wytrzymałościowe i przeprowadzić obliczenia stateczności skarpy obciążonej projektowanym budynkiem. Oprócz otworów badawczych zrobiliśmy sondowania CPTu do głębokości 22 metry. Otwory badawcze sięgały do 30 metrów. Budowa geologiczna działki jest skomplikowana. Pod gruntami nasypowymi obok piasków znajdowały się torfy i namuły, zapewne pozostałości po dawnych sadzawkach. Piaski przedzielają warstwy gliny a głębiej natrafiono na trzeciorzędowe iły, których górna powierzchnia jest mocno pofałdowana.

Projekt budynku powstał u architektów z zespołu WWAA przy współpracy konstruktorów z Biura Projektów Konstrukcji Budowlanych. W celu odcięcia dopływu wody gruntowej do wykopu zaplanowano ścianę szczelinową grubości 80 cm. Ścianę zagłębiono 6 – 7 metrów poniżej dna wykopu, blisko 15 metrów poniżej zera budynku. Zastosowano metodę stropową z lokalnie rozmieszczonymi stalowymi rozporami. Zgodnie z zaleceniami konserwatorskimi pozostawiono ceglany mur obwodowy.