TBS i Zieleniak

Rozpoczęła się budowa kompleksy TBS przy skrzyżowaniu ul. Banacha z Grójecką. W 2009 roku zorganizowano konkurs architektoniczny na obiekty planowane w tej części miasta. Ponieważ teren wcześniej zajmowało znane nie tylko mieszkańcom Ochoty targowisko uczestnicy konkursu zostali zobowiązani do połączenia funkcji mieszkalnej z handlową. Jury pod przewodnictwem Bogdana Kulczyńskiego za najlepszą pracę uznała projekt przygotowany przez pracownię Jems.

W pierwszym etapie zaprojektowana i wybudowana została hala targowa Zieleniak. Jej otwarcie miało miejsce w czerwcu 2016 roku. Z powodu braku funduszy na rozpoczęcie budowy TBS-ów trzeba było poczekać przeszło dziesięć lat. Prace zlecono firmie Zad-Bud, która zobowiązała się wybudować budynki za 100 mln złotych. Architekci z pracowni Jems zaplanowali budynki o wysokości od 7 do 11 kondygnacji z jedną kondygnacją podziemnego garażu. Na pierwszych czterech kondygnacjach budynek scalony jest bryłowo natomiast powyżej wyodrębniono cztery niezależne wieże. Najwyższą o 11 kondygnacjach usytuowano przy zbiegu ulic Grójeckiej i Banacha. Budynki posadowione zostaną na wspólnej płycie fundamentowej o zmiennej grubości 50, 80 i 110 cm z lokalnymi przegłębieniami wynikającymi z technologii (podszybia dźwigów, studzienki itp. ) oraz przegłębieniami pod słupy i filary. Zasadniczy poziom posadowienia 107.95 m n. p. m. (4.17 m poniżej zera budynku) z przegłębieniami do 105.20 m n.p.m.

Geotest rozpoczął badania na tym terenie dla pracowni Jems Architekci w 2010 roku. Ostatnie opracowanie – projekt geotechniczny – wykonaliśmy w 2022 roku. Zbadaliśmy, że w podłożu do głębokości 3.50 m ppt. występują grunty nasypowe przykrywające zastoiskowe gliny pylaste, pyły, piaski gliniaste i gliny oraz morenowe gliny piaszczyste. W przewarstwieniach oraz poniżej wymienionych gruntów zalegają średnio zagęszczone, wodnolodowcowe piaski drobne i średnie. Woda gruntowa została pomierzona na głębokości 3.20 m ppt. tj. na rzędnej 108.70 m n.p.m. czyli powyżej projektowanego poziomu posadowienia.

Prace terenowe w znacznym zakresie prowadzone były nocą w czasie, kiedy nie funkcjonował bazar. Wiercenia i sondowania utrudniała gęsta zabudowa placu.

Trwają prace przy budowie części podziemnej. Wykop od strony ulicy Grójeckiej został zabezpieczony ścianką berlińską. Wykonana już została płyta fundamentowa. Prace utrudniał wysoki poziom wody gruntowej.

Bazar zwany Zieleniakiem został utworzony w 1917 roku. W tamtych latach był jednym z nowocześniejszych warszawskich bazarów z brukowana nawierzchnią, kanalizacją, ogrodzeniem i budynkiem administracyjnym, który został rozebrany w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia,

We wrześniu 1939 roku na ulicy Grójeckiej na wysokości Zieleniaka stanęła barykada broniąca miasto przed nacierającymi wojskami niemieckimi. Dziś w miejscu barykady znajduje się pomnik upamiętniający bohaterskich obrońców miasta.

Sam Zieleniak stał się miejscem kaźni mieszkańców Ochoty w sierpniu 1944 roku w czasie Powstania Warszawskiego. Na placu zorganizowano punkt zborny dla wysiedlonej ludności miasta, głównie mieszkańców Ochoty. Na terenie przebywało od kilku do kilkunastu tysięcy osób dziennie. Nadzorujące Zieleniak oddziały SS RONA pod dowództwem Bronisława Kaminskiego zasłynęły wyjątkową brutalnością. Na terenie obozu miały miejsce masowe gwałty, kradzieże, pobicia i mordy. Główna Komisja Badań Zbrodni Przeciw Narodowi Polskiemu ustaliła, że 5 sierpnia 1944 roku rozstrzelano ok. 20 osób, a 20 sierpnia ok. 150 osób. Egzekucje odbywały się także na przyległym terenie szkoły. Liczba rozstrzelanych na terenie Zieleniaka jest szacowana na około 300 osób. Zatrzymani na placu byli transportowani do obozu Dułag 121 w Pruszkowie.

Te tragiczne wydarzenia upamiętnia tablica umieszczona na pozostawionym od strony ulicy Grójeckiej fragmencie muru otaczającego dawniej targowisko. O obozie na terenie Zieleniaka i obronie Warszawy w 1939 dowiemy się w zaplanowanej w nowym budynku części muzealnej.

Ciekawe odkrycie wydarzyło się na terenie przyległego do terenu budowy Liceum Hugo Kołatają. Pod terenem na boisku szkolnym odkopano pamiątkowy głaz ukryty w latach pięćdziesiątych przez komunistyczne władze. Przed zakopaniem kamienia skuto znajdujący się na głazie napis. Gdy 5 czerwca 1936 roku uroczyście otworzono ogród jordanowski ustawiono pamiątkowy głaz, na którym umieszczono cytat z radiowego przemówienia marszałka Józefa Piłsudskiego: „Niech się śmieją polskie dzieci śmiechem odrodzenia”. Otwarcie miało uroczysty charakter i obok prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego wzięły w nim udział Maria Mościcka, pierwsza dama oraz Anna I Wanda Piłsudskie. Kamień to głaz narzutowy – granitognejs. Jest wysoki na 215 cm, a jego obwód wynosi 585 centymetrów .

Kamień po raz drugi został odsłonięty 5 czerwca 2012 roku w 76 rocznicę wydarzeń sprzed wojny. Pomnik można oglądać przed wejściem do liceum.