Muzeum Narodowe – Elizeum
Minął rok od rozstrzygnięcia konkursu na opracowanie koncepcji Centrum Konserwatorsko – Magazynowe Muzeum Narodowego w Warszawie zorganizowanego przez Muzeum Narodowe oraz Stowarzyszenie Architektów Polskich. Jury pod przewodnictwem prof. Jerzego Bogusławskiego przyznało zwycięstwo pracowni architektonicznej P2PA z Wrocławia. Na konkurs zostało zgłoszonych 28 prac.
Nowy Pawilon muzealny zostanie wybudowany na tyłach Gmachu Głównego, w miejscu w którym w przeszłości znajdował się ogród księcia Kazimierza Poniatowskiego „Na Książęcem”.
Gmach muzeum został zaprojektowany przez Tadeusza Tołwińskiego w 1926 roku. Budowa trwała dwanaście lat. Elewacja została wykonana z piaskowca szydłowieckiego. W chwili otwarcia zbiory obejmowały około 100 tys. dzieł sztuki. Dziś kolekcja muzeum przekracza 800 tys.
Nowy pawilon będzie miał cztery kondygnacje naziemne i dwie podziemne. Płyta fundamentowa oparta zostanie w podłożu na głębokości 8.50 m ppt. poniżej poziomu „0” budynku tj. na rzędnej 95.15 m n.p.m.
Geotest został poproszony o wykonanie dokumentacji geotechnicznej. Dla pełnego rozpoznania podłoża gruntowego wykonano wiercenia wiertnicą do głębokości 11 – 20 metrów, w czasie których pobrano próby NNS do badań laboratoryjnych. Zaplanowano i wykonano badania trójosiowe TXCD oraz Bender Element Test. Wykonano także sondowania statyczne CPT do głębokości 11 – 17 metrów.
W trakcie badań zlokalizowano grunty nasypowe o znacznej miąższości. W jednym z otworów sięgały one aż do głębokości 10.30 metra. W podłożu pod gruntami nasypowymi występują półzwarte gliny piaszczyste przykrywające warstwy zagęszczonych piasków drobnych i plioceńskich iłów. W celu rozpoznania strefy zalegania gruntów nasypowych w dziesięciu przekrojach przeprowadzono geofizyczne badania elektrooporowe ERT. Badania geofizyczne wykazały anomalia w kilku obszarach analizowanej nieruchomości.
Dla celów projektowych w ramach dokumentacji geotechnicznej wykonano także inwentaryzację fundamentów budynku muzeum.
Odkrycie gruntów nasypowych o znacznej miąższości zainteresowało pracowników muzeum. Przypuszczają bowiem oni, że może jest to pozostałość dawnego ogrodu księcia Kazimierza Poniatowskiego, w skład którego wchodziły także budowle podziemne usytuowane w pobliżu skarpy wiślanej.
W ogrodzie znalazło miejsce nie wszystkim warszawiakom znane Elizeum. Z opracowania pt. „Elizeum Podziemny Salon Księcia Dla Przyjaciół i Pięknych Pań dowiadujemy się, że „Elizeum to podziemna, ceglana rotunda usytuowana w stoku skarpy wiślanej. Pawilon ten wchodzi w skład kompleksu ogrodu sentymentalnego „Na Książęcem”, założonego przez podkomorzego Kazimierza Poniatowskiego, brata króla Stanisława Augusta. Elizeum zostało wybudowane w latach 1776 – 1778 według projektu wybitnego architekta Szymona Bogumiła Zuga i jest unikatowym obiektem zabytkowym w skali europejskiej. Jego lokalizacja jest mało znana, mimo iż znajduje się w centrum Warszawy, na terenie Parku im. Marszałka Rydza-Śmigłego przy ul. Książęcej, w pobliżu Muzeum Narodowego. Jedyne zachowane wejście znajduje się naprzeciwko wodozbioru z lat 50. XX w. i wygląda raczej jak wejście do pomieszczenia technicznego niż wrota do książęcej komnaty”.
Elizeum to podziemna ceglana budowla, która przetrwała do naszych czasów. Niestety aktualnie jest w złym stanie technicznym. Obiekt udostępniany jest zwiedzającym jedynie w „noc muzeów”.
Czy odkryte podczas badań geotechnicznych podziemne struktury stanowią część dawnych budowli ogrodu będziemy się mogli przekonać, gdy rozpoczną się prace budowlane.
