Kopiec Powstania Warszawskiego

W październiku 2015 r. na wystawie „Spór o odbudowę”, będącej częścią festiwalu „Warszawa w Budowie”, można było oglądać sprawiającą wielkie wrażenie pracę Tymka Borowskiego - zdjęcie panoramy Warszawy z wkomponowanym w nią wieżowcem uformowanym z gruzów powojennego miasta. W porównaniu z nim Pałac Kultury i Nauki oraz otaczające go nowoczesne wieżowce wydają się małe. Po wojnie w Warszawie trzeba było usunąć blisko 20 mln m3 gruzu. Zniszczeniu uległo 72% zabudowy mieszkaniowej, 90% obiektów przemysłowych, tyle samo zabytków i 100% mostów. Gruz ze Starego Miasta wywożono specjalnie do tego celu zbudowaną linią kolejki. Na starych fotografiach można zobaczyć lokomotywę i towarowe wagony na Rynku Starego Miasta. Gruz wywożony z miasta był składowany w różnych miejscach. Znaczna jego część została ułożona na tarasie wiślanym, od Młocin po Mokotów. Podczas budowy trasy Mostu Marii Skłodowskiej Curie Geotest wykonał badania geotechniczne, które wykazały, że grunty nasypowe zalegają praktycznie na całym odcinku od Wisłostrady do skarpy wiślanej, a ich miąższość sięga do 10 metrów. Dla uzdatnienia podłoża wykonano przeszło 5200 kolumn żwirowych o średnicach 60 i 80 cm. Łączna długość kolumn przekroczyła 68 km. Na Muranowie - przed wojną rejonie zamieszkałym głównie przez Żydów - znaczną część ceglanego gruzu pozostawiono na powierzchni terenu. Dziś możemy zobaczyć, jak zachowują się budynki oparte na tego rodzaju podłożu. Z cegieł w 1955 roku usypano nieckę Stadionu Dziesięciolecia, dziś Stadionu Narodowego. W trakcie przebudowy stadionu w celu wzmocnienia ceglanych nasypów i stworzenia warunków dla fundamentowania wbito 7000 prefabrykowanych pali betonowych o długościach od 6 do 23 metrów, 6700 kolumn żwirowych i betonowych, 900 pali wielkośrednicowych o długości od 12 do 23 metrów. Część mater Już w 1945 roku część gruzów z miasta była także składowana przy ulicy Bartyckiej nieopodal Czerniakowskiej. Usypane wzniesienie w 2004 roku otrzymało oficjalnie nazwę Kopiec Powstania Warszawskiego. Zimą 2003 roku Geotest został poproszony przez Pracownię Wojciecha Kornatowskiego o zbadania podłoża w związku planowaną budową drogi i schodów na szczyt kopca. Wykonane badania, jak można się było spodziewać, wykazały, kopiec zbudowany jest z gruzu ceglanego o różnych wymiarach i kształtach wymieszanego z piaskiem. Na podstawie przeprowadzonych sondowań stwierdzono, że stopień zagęszczenia gruntów nasypowych zmienia się od Is = 0.90 do 0.98. W 2018 roku rozpoczęto kolejne przygotowania do modernizacji Kopca Powstania Warszawskiego. Po przeprowadzonych konsultacjach społecznych opracowano wytyczne do konkursu. Zwyciężył projekt pracowni topoScape i Archigrest. I tym razem przygotowaliśmy komplet opracowań geotechnicznych. Podczas wykonywania dokumentacji musieliśmy odpowiedzieć na pytania: Jak klasyfikować grunty nasypowe przy określaniu klasy nośności? Ze względu na przeważające wypełnienie gruntów nasypowych piaskiem uznaliśmy, że grunty te nie są gruntami wysadzinowymi i zakwalifikowaliśmy je do klasy G1. Opracowaliśmy wytyczne dla projektowanych zboczy Kopca, ich bezpiecznego kąta nachylenia i sytuowania przewidzianych w projekcie dróg, kładek i wąwozów. Przekazaliśmy instrukcje jakie materiały stosować na nasypy, jak je zagęszczać, jakim sprzętem i w jaki sposób. Wyznaczyliśmy maksymalną wartość obciążenia wykopów. To tylko część z przekazanych projektantom zaleceń. W ostatni dzień lipca 2023 Kopiec Powstania Warszawskiego i Park Akcji Burza został otwarty. Pod pomnik symbol Polski walczącej umieszczony na szczycie wzniesienia na nowym cokole prowadzą dwie drogi, schody z miejscami do wypoczynku oraz utworzone na zboczu wąwozy, których ściany są wykonane z gruzobetonu. W wielu miejscach widoczne są fragmenty cegieł. Taka była idea projektantów, którzy chcieli pokazać zwiedzającym, że wzniesienie jest utworzone z gruzów zniszczonego przez Niemców miasta. Obok parkingu przy ulicy Bartyckiej ustawiono labirynt z olbrzymich gabionów wysokości około 3.0 metry wypełnionych ceglanym gruzem, materiałem, który spotykamy w wielu miejscach na Kopcu. W wąskich alejkach pomiędzy gabionami możemy zapoznać się z historią miasta i jego odbudowy. Ilustrują to plansze umieszczone na ścianach gabionów. Fragmenty ze zniszczonego miasta umieszczono także wzdłuż schodów prowadzących na szczyt Kopca (kopiec ma wysokość 35 m). Możemy zobaczyć elementy konstrukcji nadproży, blok betonu z podłogową ceramiką czy fragment komina. Niezwykle interesująca jest ścieżka przyrodnicza z tablicami informującymi o przyrodzie, z która spotykamy się na kopcu. W czasie rewitalizacji posadzono przeszło 450 drzewek i około 8500 sadzonek drzew leśnych. Na południowej i wschodniej stronie Kopca znajdujemy las łęgowy. Łęgi widuje się na terenach związanych z mokradłami, potokami i rzekami. Tu las zasilany jest wodami opadowymi spływającymi po zboczach. Na zboczu można odnaleźć łęg wiązowy z fiołkiem wonnym. Na terenie wzniesienia uważny obserwator dostrzeże przeszło 20 rodzajów różnych gatunków ptaków. Zachęcamy do odwiedzenia tego wyjątkowego miejsca w naszym mieście.